Ovulasyon indüksiyonu (“kontrollü overyan hiperstimulasyon”) nedir?
Tüp bebek (İVF) ve kısırlık (infertilite) tedavi uygulamalarında gebelik şansını artırmak için, her sağlıklı kadında normalde ayda bir tane olan yumurta sayısını arttırmak gereklidir. Bu nedenle yumurtalıkları daha fazla sayıda yumurta gelişmesine yönelik ilaçlar kullanılır.

Yumurtalıkların ilaçlarla uyarılarak yumurta oluşumunun kontrollü olarak arttırılması için yapılan işlemlere “Ovulasyon İndüksiyonu” veya “Kontrollü Ovaryen Hiperstimülasyon” denilmektedir.

Tüp bebek tedavisi (ivf) protokolleri neye göre belirlenir?
Tüp bebek tedavi protokolünü; yaş, daha önceki tedavi öyküsü, daha önceki tüp bebek uygulamalarındaki sonuçlar ve adetin 2. veya 3. günündeki FSH düzeyi etkiler. Yumurtalıkları uyarmada kullanılan ilaçların neredeyse tamamı enjeksiyonla kullanılmaktadır.

Tedaviye hazırlık dönemi sırasında 1-2 ay süresince bir çeşit doğum kontrol hapı (Yasmin, Microgynon, Desolett, Ginera vs) kullanılır. Doğum kontrol hapları, daha sonra kullanılacak yumurtlama ilaçlarına yumurtalıkların vereceği cevabı arttıracaktır.

Tüp bebek tedavilerinde kısa ve uzun protokol
Doğum kontrol haplarını takiben burun spreyi (Suprefact) veya Decapeptyl, Lucrin, Zoladex gibi enjeksiyonlara genellikle adet kanamasının ortalama bir hafta öncesinden (Uzun Protokol), bazı durumlarda ise adetin ilk günü (Kısa Protokol) başlanır. Bu ilaçlara başlayacağınız tarihi doktorunuz belirleyecektir.

Yumurtalıkların uyarılması ve folikülometri
GnRH analoglarını kullanırken gördüğünüz adetle birlikte yumurtalıkları uyarıcı ilaçlara başlanacak ve bunlar ortalama 7-10 gün süreyle kullanılacaktır. Bu arada yumurtalıklardaki gelişen folliküler (yumurtalar) sık aralıklarla yapılan ultrasonografi (=folikülometri) ve hormonal incelemelerle (E2 ve P) takip edilir.

Tüm bulguları değerlendiren tüp bebek uzmanı doktor, yumurtaların toplanması (OPU) için en uygun zamanı belirler.

Yumurtalıkların çatlatılması (“Çatlatma İğnesi”) ve OPU
Folikülometri izlemlerinde yeterli büyüklüğe erişen folliküllerdeki yumurtaların olgunlaşması için HCG (human chorionic gonadotropin) adlı ilaç (Pregnyl, Ovitrelle) belirtilen saatte uygulanır ve 34 – 36 saat sonrasında yumurta toplama işlemi (OPU) yapılır.

Embrio Transferi (ET işlemi)
Yumurtalıkların toplanmasından hemen sonra spermlerle inkübasyonu sonucunda elde edilen embriolar, toplamadan sonraki 2. , 3. , bazan de 5. günü rahim içine yerleştirilmektedir. Embrioların rahim içine yerleştirilmesine “Embrio Transferi (ET)” adı verilir.

Tüp bebek işleminde tedavinin iptali
Ortalama % 10 kadında işlemin, yetersiz yumurta gelişimi, erken yumurtlama, hormonlarda istenmeyen değişiklikler gibi çeşitli nedenlerle yumurta toplama aşamasından önce sonlandırılması gerekmektedir. (“siklüs iptali”)